جنگ ایران و عراق18

 

 

18-دیدگاه‌ها و مواضع سازمان مجاهدین خلق (منافقین) درباره جنگ ایران و عراق چگونه بود؟

سازمان مجاهدین خلق(منافقین)[1] و رهبری آن بر اساس مرام و مشی خود در ابتدای شروع جنگ در ظاهر با نظام ابراز همدردی نموده، در نشریات خود صدام و رژیم بعث را متجاوز می‌دانستند، اما در تحلیل‌های درون گروهی خود از جنگ به عنوان فرصتی یاد می‌کردند که در آن دولت نوپای جمهوری اسلامی تحت فشار قرار گرفته، زمینه برای تحقق اهداف آنان فراهم خواهد شد. به همین دلیل رهبران سازمان با بروز اختلافات میان بنی‌صدر و مسئولان کشور، به حمایت از وی پرداختند و با تشدید این اختلافات تلاش کردند تا ضمن ایجاد بی ثباتی سیاسی در داخل کشور، نظام را به بن‌بست برسانند. این روند تا 30 خرداد 1360 ادامه داشت تا اینکه آنان علناً به مخالفت با جمهوری اسلامی پرداختند و علیه آن اعلام جنگ مسلحانه نمودند. با فرار رجوی و چند تن دیگر از رهبران سازمان مجاهدین خلق به خارج از کشور، دیدگاه آنان درباره جنگ کاملاً شفاف شد طوری که آنان رهبران ایران را جنگ طلب می‌دانستند  معتقد به جنگ افروزی ایران بودند و عملاً به دشمن ایران، یعنی رژیم عراق پیوستند و به خدمت این رژیم درآمدند و در مقابل از کمک‌های این رژیم بهره‌مند شدند.

جنگ ایران و عراق 17

•  

 

17-همکاری متقابل احزاب تجزیه‌طلب دمکرات کردستان و کومله با عراق چگونه بوده است؟

دولت عراق از همان ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی به فکر اهداف توسعه طلبانه افتاد و درصدد بهره برداری از اوضاع نابسامان سیاسی ایران برآمد و به بهانه حمایت از قومیت‌های مختلف، خود را خصوصاً مدافع خلق کُرد و عرب ایران می‌دانست و این اقوام را به شورش علیه حکومت و تجزیه طلبی تشویق می‌کرد. صدام حسین و سایر مسئولان عراق، به صورت علنی از اقوام مختلف ایران می‌خواستند که از این کشور جدا شوند. صدام حسین در یکی از سخنرانی‌هایش در 12 اردیبهشت 1360 در یکی از مناطق کردنشین عراق ضمن متهم کردن ایران گفت:

جنگ ایران و عراق11

 

11 - چرا جنگ ایران و عراق طولانی شد و به مدت هشت سال ادامه پیدا کرد؟

 

اگر جنگ را کاربرد ابزار نظامی برای رسیدن به خواسته‌های طرف‌های درگیر تعریف کنیم، باید بگوییم که علت طولانی شدن جنگ ایران و عراق و تداوم هشت سالة آن، عدم رضایت طرف‌های درگیر و کشورهای ذی‌نفع از وضعیت موجود و تلاش برای تغییر وضع موجود و رسیدن به وضع مطلوب از راه نظامی بوده است. برای توضیح مسئله، آن را از سه بعد بررسی می کنیم:

مهر ماه روز عروج آسمانی ها

ما سینه زدیم و بی صدا باریدند       از هرچه که دم زدیم آنها دیدند

ما مدعیان صف اول بودیم               از آخر مجلس شهدا را چیدند

 

امروز سال روز عروج سرداران اسلام است...یادشان گرامی...7/مهر ماه/1360پس از پایان موفقت‌آمیز عملیات ثامن‌الائمه، پنج تن از فرماندهان رده بالای ارتش و سپاه جهت تقدیم گزارش به امام خمینی (ره) بوسیله یک فروند هواپیما ی سی ـ 130 عازم تهران شدند. هواپیما درساعت 19:59 روز هفتم مهرماه در جنوب غربی کهریزک دچار سانحه می‌شود و به علتی نامشخص هرچهار موتور هواپیما همزمان خاموش می‌شود. خلبان تلاش می‌کند هواپیما را در همان منطقه به زمین بنشاند. چرخ‌های هواپیما بوسیله دستگیره دستی باز می‌شود و هواپیما در زمین ناهموار فرود می‌آید اما پس از طی مسافتی، در نقطه‌ای متوقف و بال چپ هواپیما به زمین اصابت می‌کند. هواپیما آتش می‌گیرد و 49 نفر سرنشین آن از جمله 5 تن از سرداران رشید اسلام به درجه شهادت نائل آمدند.

این 5 شهید بزرگوار که در حال خدمت به میهن اسلامی به جوار رحمت حق تعالی شتافتند عبارت بودند از: 

-سرلشکر ولی الله فلاحی (رییس ستاد مشترک ارتش)

ـ‌ سرلشکر جواد فکوری (‌مشاور جانشین رییس ستاد مشترک ارتش)

ـ سر لشگر محمّد جهان آرا (فرمانده ی سپاه پاسداران خرمشهر و آبادان)

ـ سرلشکر سید موسی نامجو (وزیر دفاع)

ـ سرلشکر یوسف کلاهدوز (قائم مقام سپاه پاسداران)

جنگ ایران و عراق15

15-آیا فشارهای ناشی از جنگ شهرها، جنگ نفتکش‌ها، وجود سلاح‌های بیولوژیک و کشتار جمعی در پذیرش قطعنامه 598 نقش اصلی را نداشته‌اند؟

همان طور که گفته شد قطعنامه 598 تا حدی مورد رضایت ایران بود و بر خلاف سایر قطعنامه‌ها، ایران آن را رد نکرد و حتّی در تهیه پیش‌نویس آن در برخی موارد با دبیرکل سازمان ملل و دبیر شورای امنیت همکاری داشت، ولی جمهوری اسلامی ایران اعتقاد داشت که برخی از بندها از جمله بند "معرفی متجاوز" باید پیش از بند "آتش‌بس" به اجرا در آید و لذا در این باره بین ایران و شورای امنیت اختلاف‌نظر وجود داشت. چانه‌زنی‌های سیاسی و تأخیر در پذیرش قطعنامه برای تأمین این اهداف بود و تشدید فشارهای نظامی از جمله حملات گسترده عراق به شهرها و به کارگیری وسیع سلاح‌های شیمیایی و سایر عوامل تنها موجب تسریع در پذیرش رسمی قطعنامه شد. [1]

---

[1]برگرفته از کتاب جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ

جنگ ایران و عراق14

14-برخی از کارشناسان نظامی و سیاسی معتقد بودند ادامه جنگ به شکست نظامی ایران منجر خواهد شد، آیا چنین تحلیلی مبنای قبول قطعنامه 598 بود؟

پذیرش قطعنامه 598 یک امر فوری و آنی نبود بلکه حتی ایران در اصلاح محتوا و تصویب قطعنامه اقداماتی را انجام داد و از جمله با خاویر پرز دکوئیار  دبیرکل سازمان ملل همکاری داشت. از سوی دیگر، قرار نبود جنگ تا ابد ادامه پیدا کند. ما به هیچ وجه برای طولانی شدن جنگ برنامه نداشتیم، بلکه ادامه جنگ تنها برای فشار نظامی به عراق برای به دست آوردن امتیازهای لازم سیاسی بود و این امتیازها تا حدی در قطعنامه 598 لحاظ شده بود ولی ایران خواهان تغییراتی در بندهای قطعنامه 598 بود تا موقعیت بهتری را به دست آورد و شرایط جمهوری اسلامی برای صلح بهتر محقق شود که این امر تا حدی ناقص ماند و ایران پیش از کسب موقعیت لازم، مجبور به پذیرش آن شد. [1]

---

[1]برگرفته از کتاب جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ

جنگ ایران و عراق9

 

چهارشنبه, ۲ مهر ۱۳۹۳، ۰۶:۲۴ ب.ظ

9- دلایل ناکامی ارتش عراق در مرحله تهاجم سراسری چه بود؟

 1-عدم شناخت از وضعیت روحی و انقلابی مردم ایران اسلامی.

2-رهبری موفق امام خمینی در این برهه و ایجاد آرامش در سطوح مختلف به منظور شکل گیری وضعیت جدید دفاعی بدون اتکا به نیروهای کلاسیک.

3-حضور به موقع و کارساز نیروهای مردمی تحت سازماندهی سپاه و شکل گیری نیروهای مقاومت در محورهای مختلف هجوم عراق. [1]

---

[1]برگرفته از کتاب جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ

جنگ ایران و عراق6

6-عوامل مؤثر در تشویق رژیم بعثی عراق در حمله به ایران چه بودند؟

مرحله خاص بعد از انقلاب‌ها که به نوعی وضعیت گذار است و نیز پیدایش نظامی با دو مشخصه اسلامی و انقلابی که منافع امریکا را به خطر انداخته بود، از نظر عراق زمینه مساعدی برای نمایش وجود منافع مشترک امریکا و عراق در ایران و جلب حمایت امریکا در حمله به ایران بود. در این باره، موارد زیر قابل توجه است:

1- سرنگون شدن حکومت پهلوی که به عنوان ژاندارم و محور اساسی امنیت غرب در منطقه نقش بازی می کرد.

2-ظهور یک ایدئولوژی جدید (انقلاب اسلامی) در رقابت با ایدئولوژی چپ و شوروی، که مدعی حمایت از طبقه مستضعف و نهضت‌های رهایی بخش و استکبارستیز بود.

3- ایجاد خلأ امنیتی در منطقه و نگرانی امریکا از خطر گسترش انقلاب اسلامی در منطقه به ویژه در کشورهای عربی و عراق.

4- امریکا با پناه دادن به شاه، در صدد سازماندهی سلطنت‌طلب‌ها و بازگرداندن وضعیت گذشته به ایران بود.

5-تسخیر لانه جاسوسی، ماهیت حوادث را دگرگون کرد و تمام مسائل سیاسی را تحت الشعاع قرارداد و ابتکار عمل را از امریکا سلب کرد.

6- دولت موقت که یکی از امیدهای امریکا برای بازگشت و سلطه مجدد به ایران بود، پس از تسخیر لانه جاسوسی امریکا کنار رفت.

حمله برای آزادی گروگان ها و کودتای نوژه، دو اقدام اساسی امریکا برای براندازی و تعویض حاکمیت و روی کار آوردن دولت دلخواه در ایران بود. بدین ترتیب، با شکست سه جریان اساسی، یعنی کنار رفتن دولت موقت، شکست حمله نظامی (طبس) و ناکام ماندن کودتای نوژه، امریکا در آخرین تلاش خود، عراق را در حمله به ایران تشویق و پشتیبانی کرد. [1]

---

[1]برگرفته از کتاب جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ

پرسش های جنگ عراق و ایران4

 

4-دولت عراق چه اقداماتی برای زمینه سازی تهاجم به ایران انجام داد؟

عراق در آستانه تجاوز خویش به سرزمین ایران دست به اقدامات زیر زد:

1- عراق که یک کشور چپ و منزوی در منطقه بود، به بازسازی روابط خود با کشورهای منطقه پرداخت تا نظر مساعد آنها را جلب کند. از جمله ارتباط سیاسی و گرم با عربستان، اردن، کویت، امارات و ... برقرار کرد

2- بر عهده گیری نقش محوری در کشورهای عربی و طرح کردن مسئله اشغال جزایر سه گانه به دست ایران و ادعای باز پس گیری این جزایر

3-  دوری محسوس از شوروی

4- با روی کار آمدن صدام حسین به جای حسن البکر، صدام محور تحولات داخلی و خارجی عراق شد

5- خریدهای تسلیحاتی و تجهیزات نظامی کلان

6- تشدید مخاصمات مرزی و سیاسی با ایران.

بدین ترتیب، عراق با قول مساعد عربستان و کویت مبنی بر حمایت اقتصادی و با پشتیبانی سیاسی بلوک غرب به ویژه امریکا، عملیات نظامی خود را علیه ایران آغاز کرد. [1]

---

[1]برگرفته از کتاب جنگ ایران و عراق، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، فرهاد درویشی، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ